Cele projektu:
1. Charakterystyka i digitalizacja:
-
Projekt ma na celu przeanalizowanie i zdigitalizowanie unikatowego materiału mikrotoponimicznego, który został zgromadzony przez łódzkich językoznawców.
W kartotece Uniwersytetu Łódzkiego znajduje się około 220 tysięcy kartek materiałowych, które ilustrują użycie około 120 tysięcy nazw własnych obiektów fizjograficznych z całej Polski.
2. Upowszechnienie:
-
Opracowanie zgromadzonych nazw w formie bazy danych umożliwi szeroki dostęp do tego zasobu. Dzięki temu naukowcy z różnych dziedzin będą mogli korzystać z bazy, co przyczyni się do rozwoju badań naukowych.
3. Ochrona dziedzictwa:
-
Projekt ma na celu zachowanie nazw, które dokumentują zmiany w ukształtowaniu terenu i działalności człowieka. Wiele z tych nazw wyszło z użycia, a zapis w kartotece jest jedynym śladem ich istnienia i formy językowej.
4. Wsparcie badań naukowych:
-
Digitalizacja i udostępnienie bazy danych umożliwi prowadzenie badań nie tylko językoznawczych, lecz także z innych dziedzin nauki, takich jak historia, etnografia czy botanika. Baza może potwierdzać dane uzyskiwane w badaniach historycznych, etnograficznych i botanicznych.
5. Wzmacnianie tożsamości:
-
Tradycyjne nazwy obiektów fizjograficznych, znane od pokoleń, służą tworzeniu
i umacnianiu poczucia tożsamości narodowej i regionalnej. Projekt promuje te nazwy jako element dziedzictwa kulturowego, co przyczynia się do silniejszego utożsamiania się ludności z ich "małą ojczyzną".
6. Kontynuacja prac nad toponimią:
-
Projekt kontynuuje prace nad toponimią prowadzone od lat 60. XX w. przez łódzkich językoznawców. Obejmuje opracowanie, utrwalenie i udostępnienie w postaci elektronicznej unikatowego zasobu nazw obiektów fizjograficznych z terenów całej Polski w granicach z 1939 r. Materiały te były zbierane pod kierownictwem prof. Stefana Hrabca w latach 1961-1970, a zasady opracowania przygotował prof. Witold Śmiech pod koniec lat 70. XX w.
Cyfrowa edycja kartoteki Słownika nazw terenowych Polski jest cennym zbiorem onimów, z którego korzystać mogą badacze różnych specjalności: historycy, etnolodzy, geografowie, a przede wszystkim językoznawcy. Nazwy własne, a w szczególności nazwy terenowe, powstające w spontanicznym procesie nazwotwórczym, są istotnym składnikiem kultury narodowej. Zachowanie i udostępnienie tak wartościowego zbioru, jest niezwykle ważnym zadaniem, wspierającym poczucie tożsamości
i identyfikacji z miejscem pochodzenia.
Dostęp do bazy: https://mikrotoponimy.lib.uni.lodz.pl/
Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa w ramach programu Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego pod nazwą „Społeczna odpowiedzialność nauki”.
